Doorgaan naar hoofdcontent

Beste aanstaande leraren

Bij de start van het nieuwe schooljaar sprak ik deze speech uit. Ik was moe, na een drukke, hete zomervakantie, een beetje inspiratieloos en had 'm daarom helemaal uitgeschreven. Gedurende dit eerste halve jaar van de cursus hebben echter verschillende aanstaande leraren mij herinnerd aan deze toespraak. Daarom publiceer ik 'm hier als ruwe versie. 


Beste aanstaande leraren, 


Mag ik een luid applaus voor jezelf.

Nee, het mag harder en enthousiaster!  

Laat maar horen hoe fijn je het vindt om hier weer te zijn. 

Want we gaan dit jaar weer verder met elkaar omdenken. 

Ik wil dat toelichten aan de hand van een voorbeeld 

In gedachten neem ik jullie mee naar Zuid-Afrika

Daar staat ie. Een jonge kerel. 
Hij heeft voedsel gestolen uit de dorpsvoorraad. 

Vandaag wordt hij berecht:  

- Jij kunt zo goed voor de kudde zorgen.

- Jij zorgt zo goed voor je broertjes en zusjes. 

- Jij komt uit een hele fijne familie. 

- Jij kunt ook heel goed zingen. 

- Ik weet ook dat jij heel goed bent in het verspringen en.... 

Zo gaat het uren achtereen door!  

Wat gebeurt hier? 

Deze jonge knul krijgt te horen waar hij allemaal goed in is. Dit is géén fabeltje, geen goed-verhaal-voor-bij-de-vuurkorf. 

In sommige Afrikaanse gemeenschappen is dit de manier van berechten.


We nemen een sprong.  

Naar jouw klas. Naar die ene jongen.....

die altijd maar weer.... 

- Wat kan die hard lopen. En wat heeft hij een mooie scooter. 

- En wat is hij liefdevol naar zijn broertje en zusjes.... 

- Wat houdt hij de boel bij elkaar in de onstabiele thuissituatie.

Weet hij dit ook? Hoort hij dit van ons? 

Lukt het ons, lukt het jou, lukt het mij om dit jaar meer in-te-sluiten dan uit-te-sluiten?  


En ik verzeker je: ons huidige onderwijssysteem sluit uit.  

Jij hoort als je zo presteert niet in deze stream,  

jij kunt niet naar de havo 

Jij moet naar IRT,  

jij gaat naar de rebound 

Jij moet dit tentamen opnieuw doen, jij moet …. 

(al op de kleuterschool!!!!) je strikdiploma nog maar eens proberen! 

Jij kunt nog niet door het gat... 

Uitsluiten zit dus eigenlijk gewoon in onze genen! 

 

En OOK hier op de lerarenopleiding! 

En daar moeten wij – aanstaande leraren en hun opleiders - geen genoegen meenemen. 

Jullie – en mag ik nog een keer een daverend applaus voor jullie zelf – zijn de toekomst van Nederland. 

Jullie zijn de nieuwe generatie leraren!

Jullie willen, jullie gaan het anders doen!

Wat ons niet gelukt is, hebben jullie immers aan den lijve ervaren. 

En dáárom zijn jullie tot op het bot gemotiveerd om het onderwijs in Nederland verder te ontwikkelen.... op weg naar 2030/40/50. 

 Eigenlijk zouden wij alleen al daarom nú op dit moment al jullie Diploma Startbekwaam moeten overhandigen!

Omdat jullie de drive, de spirit, de passie, het doorzettingsvermogen hebben om in deze complexe wereld te stappen. 

... waar de media geen goed woord over kan schrijven, tekorten, oude tochtige gebouwen, basisniveau omlaag, duikelende PISA-ranking, ordeproblematieken, etc. 

... waar de verjaardagsvisite meewarig over spreekt: veel vakantie en korte werkdagen. 

... waar een groot deel van de aanstaande en startende leraren na een aantal jaren opgeeft: 31% stopt binnen 5 jaar...... 

... waar een deel van jullie aangeeft last te hebben van perfectionisme. 


En vind je het gek?

Nee toch, wij vragen al vanaf je eerste stapjes om perfect te zijn.  

We staan te applaudisseren als je eerste keutel in het potje valt.  

Daarom alleen al zouden wij nu al jullie Diploma Startbekwaam moeten overhandigen 

En hoeven jullie niets aan ons te bewijzen... 

... met allerlei portfolio's

... en opdrachten en onderzoeken en tentamens en kennisvoortgangstoetsen.. 

Vaak arbeidsintensiever dan zinvol!

Want ja, die 4 jaar moeten vol. 


En beste aanstaande leraren,  

Dit is geen prettig populistisch praatje in verkiezingstijd. 

Dit komt recht uit mijn hart.  

Ook al lees ik het nu van papier.  

Het is tijd om met elkaar het omdenken ter hand te nemen. 


Voortgezet Onderwijs:

Stil zitten, mond houden, opdrachten uitvoeren, huiswerk maken  

Lerarenopleiding:

wees proactief, toon eigenaarschap, weer heer en meester over je eigen ontwikkeling! 


Jouw antwoord mag zijn:

‘Waarom heb je me dat nooit geleerd?”
Al vaker heb ik het begrip

omgekeerde bewijslast gebruikt. 

Daarmee bedoel ik het volgende: 

Jij moet nu steeds aantonen/bewijzen dat je een bepaalde eigenschap of competentie of vaardigheid bezit. 

Het zou kunnen worden dat wij moeten aantonen of bewijzen dat jij deze bepaalde eigenschap, competentie of vaardigheid nog niet (helemaal) bezit...  

Wij zouden de portfolio's moeten schrijven van wat wij jullie zien doen in de lessen, op de gangen, op social media en tijdens de sectievergadering. 

Want een portfolio is een uitingsvorm van een kunstenaar met daarin zijn kunstuitingen.

Geen door eisen dichtgetimmerd document waarvan zelfs de regelafstand en het lettertype voorgeschreven zijn! 


Zover zijn we nu – op dit moment – (helaas) nog niet! 

Maar we zitten in de kantelfase, de transitie. 

Het lerarentekort loopt gierend uit de klauwen 

Het Nederlandse onderwijssysteem piept en kraakt in al haar voegen 

Er zijn miljoenen euro's naar de scholen gestort om problemen op te lossen. 

Het geld is op, of klotst nog ongebruikt tegen de plinten

de problemen zijn onverminderd groot. 

Weet je hoe dat komt! 

Einstein heeft het ons voorspeld:

‘Je kunt een probleem nooit oplossen in de context waarin het ontstaan is!’ 

Is dit een klaagzang? 

Nee, absoluut niet! We gingen omdenken! 

Wanneer ga je een boot repareren? Als hij lekt!  

Wanneer spring je van een boot af? Pas als hij zinkt.

En dan nog met een goed zwemvest aan ook!

Zover is het nog absoluut niet!

Dus schaar je NIET bij die genoemde 31% 

Er zijn wat lekjes hier en daar.

Soms flinke!

We moeten echter niet voortdurend nieuwe pompen kopen.

We zijn geen Hansje Binkers door met onze 10 vingers in die gaten te zitten.


We gaan weer aan de slag.  

Verder waar we gebleven waren! 

Niet met datgene wat we altijd al hebben gedaan, want dan krijgen we wat we altijd hebben gekregen. 

We blijven zoeken, 

in dit huidige systeem naar vernieuwing, ontwikkeling én verbetering

Zodat jullie de kanteling van dit systeem

naar het nieuwe onderwijs 

goed onderbouwd en vakkundig onderlegd kunt meemaken. 

Want onder jullie zitten mensen die straks stikgoeie leraren zullen zijn

en dat tot in lengte van jaren zullen blijven. Prima! 

En er zitten ook mensen in deze zaal die over een tijdje sectieleider of teamleider of locatiedirecteur of onderwijsbestuurder zullen zijn. 


En met elkaar blijven we werken 

aan onderwijs wat toekomstproof is. 

Waarin we niet langer uitsluiten, maar insluiten 

Waarin we geleerd hebben voor onszelf op te komen 

Waarin we iemand geen eigenaar maken, maar waarin iemand zich eigenaar voelt  

Waarin we de balans tussen vakmanschap en technologie gevonden hebben 

en geen achterhoedegevechten voeren over mobieltjes

en straks het gebruik van Artificial Intelligence om je essays en papers mee te maken.  


Een toekomst 

waarin we geleerd hebben eerst voor onszelf te zorgen

en vandaaruit voor de ander! 

 

Welkom in het cursusjaar 2023/24 

Veel succes bij je professionele en persoonlijke ontwikkeling 

Wij staan klaar voor jullie! 

Een daverend applaus voor jezelf! 

Reacties

Populaire posts van deze blog

De complexiteit der dingen

In één van mijn eerdere blogs schrijf ik over een veel door mij gebezigd zinnetje in mijn advisering: 'Zo simpel is het'. Niet alles is echter zo simpel als we soms wel zouden willen. Ik word er wel simpel van dat sommige mensen ontzettend complexe dingen met een simpel voor of tegen willen afdoen. Of nog erger: 'Als je niet dit vindt, vind jij dus dat!' Gewoon om even concreet te worden: ben jij voor of tegen een Nexit? Ben jij voor of tegen de digitale euro? Ben jij voor of tegen kernenergie? Ben jij voor of tegen het hijsen van de regenboogvlag? Omdat deze lijst oneindig is uit te breiden nog eentje om af te sluiten: ben jij voor of tegen polarisatie?  Sociale media laten ons tegenwoordig geloven dat je op dit soort vragen direct een antwoord MOET geven! En heel veel mensen doen dat dan ook spontaan, direct en weinig afgewogen. Dus ongenuanceerd. Tot in 's lands vergaderzalen aan toe! We luisteren niet meer naar elkaar, maar roeptoeteren er lustig op los. En daar

Verwondering

Voordat ik aan het werk kan moet ik eerst even mijn hoofd leegschrijven. Ik heb mezelf een tijdje staan verwonderen over die ene vogel op de hoogspanningskabel.  Zij zat daar, rustig om zich heen kijkend, terwijl er 380kV spanning onderdoor haar suisde. Overdacht ze de dag, overwoog ze de kansen of zat ze daar gewoon zomaar...? Ik reflecteer op deze vragen, want ik voel mij een beetje als deze vogel. Terwijl  tijdens het rondje met mijn hondje  de auto's, busjes, fietsers, scooters, steps, etc. aan alle kanten om me heen suizen. Tientallen opgejaagd uitziende moeders die hun op de achterbank aankledende of ontbijtende kroost  met blinkende, walmende SUV's (= Sports Utility Vehicle)  vijf minuten voor het luiden van de onverbiddelijke schoolbel pal voor de ingang van de leerinstituten gaan afleveren. Soms vang ik even een blik op in de ogen van de kinderen die vanonder hun capuchons deze dagelijkse race ondergaan.  Ik schiet letterlijk in de lach als ik een prachtig gestylede da