Leiderschap gevraagd!

Veel slapen leidt tot uitgeslapen zijn. Toen lag ik te denken aan de woorden van dat eeuwenoude kerstlied: 'Heil en vree, wordt gebracht. Aan een wereld verloren in schuld'. Ineens moest ik aan m'n vorige blog denken en aan het boekje 'De vrijgevige God' van Tim Keller  wat ik pas gelezen heb. Het Kerstkindje kwam zowel voor jongste als voor oudste zonen, om hen tot Nieuwe Kinderen te maken. Dat klinkt ook krachtig door in datzelfde kerstlied: "Die miljoenen eens zaligen zal!" Het wonder van kerst! Ik ga nu nog even verder slapen. Dat kan in een vakantie...

Sommige dingen kan of wil ik niet begrijpen! Zojuist hoorde ik op het nieuws dat er in sommige bioscopen beveiligers moeten worden ingezet om de voorstellingen van de zogenoemde New Kids Turbo in goede banen te leiden. Omdat het publiek zich extreem asociaal gedroeg. Het gevloek was niet van de lucht: weerzinwekkend, maar bovenal God-ont-erend. Hier stopt dan ook echt mijn begrip. Volgens mij willen velen de waarden en normen die de laatste tijd wat naar de achtergrond waren geschoven terughalen voor het voetlicht. En dan duiken we notabene massaal op zo'n film. Bepaalde bevolkingsgroepen mogen - overigens terecht - niet als scheldwoord worden gebezigd, want dan wordt direct de CGB van stal gehaald. Maar de bevolkingsgroep met het syndroom van Down mag wel platvloers aan de kant worden gezet. Snapt u het nog? Ik echt niet meer! Ik zit te wachten op het moment dat een bioscoop-directeur z'n spierballen toont: "Deze rotzooi niet in mijn bioscoop! Dan maar geen recette."

Bovenstaande titel komt uit de Pulse Primair Onderwijs. Het is de titel van een artikel waarin verteld wordt dat de leraar de belangrijkste factor is in het onderwijs. Daar ben ik het voor de volle 100% mee eens. Maar de titel wil ik hier bestrijden. Mijn kostjuf zei altijd: 'Poppe, er is nog nooit iemand van hard werken dood gegaan!" Mijn standaardantwoord was altijd: "Ja juf, maar ik neem liever geen risico's". De werkdruk in het onderwijs is buitenproportioneel te noemen. Als management-adviseur ben ik dan geneigd om te gaan praten over effectiviteit en efficiency. Gisteren ben ik daar zelf wel even heel goed bij stilgezet. Dinsdag op Rotterdam Centraal moest ik rennen om m'n volgende trein te halen. Mijn hartslag - die de dagen daarvoor toch al wat onregelmatig en aan de hoge kant was - bereikte een hoogtepunt toen ik hijgend en puffend in de stoel van de eerste klas coupé mijn laptop weer op schoot wilde nemen. Mijn benen voelden aan alsof ze van el

Velen kruisen je levenspad, slechts weinigen laten een voetstap achter

Uitspraken gedaan op de conferentie van Penta Nova rondom Krachtig Leiderschap, die bij mij zijn blijven hangen: Als je iets wilt betekenen moet je afleggen dat je iets wilt betekenen... Roep om charismatisch leiderschap in het onderwijs; als het zich aandient pruimen we het niet... Een school is pas een school als er mensen zijn die mensen inspireren... Vorming is geen lopende band... Onderwijzen is niet hetzelfde als leren, want leren komt voort uit fascinatie voor nieuwe ontdekkingen... Ben jij een leraar die: A. de leerlingen het goede antwoord laat raden of B. vragen stelt aan de kinderen waar je zelf het antwoord nog niet op weet... Belangstelling: vóórbij de scepsis geloven in mensen... Elk kind wat geboren wordt, is een kans op vernieuwing... N.a.v. psalm 78: We moeten de kinderen leren anders te worden dan ons, anders blijft de wereld zoals hij is... Waar regels zijn is geen aandacht...

In de zomervakantie die ik inmiddels met moeite achter me heb gelaten, heb ik heerlijk de tijd gehad om veel te lezen. Allerlei boeken die allemaal iets met me gedaan hebben. Van Anselm Grün; Be ziel end leidinggeven, Joop Gottmer; Knock-out (van wereldkampioen kickboksen door de drugswereld naar Evangelie-verkondiger!), Daphne du Marier; Jamaica Inn (1959), Eleonor Gustafson; Kiezelstenen (een indrukwekkende roman over het leven van koning David), David Wilkerson; Het kruis in de asfaltjungle (over een ingedutte plattelandspredikant die in de krochten van New York met de jeugd aan het werk gaat), Spoedassistentie Hoek van Holland (een huiveringwekkend verhaal wat mij als wereldverbeteraar raakt!) en als laatste van Bas Blekkingh; Authentiek Leiderschap . De samenvatting van al deze boeken kreeg ik tijdens de jaaropening aangereikt: ontdek en leef je missie . Daar wil ik het nieuwe cursusjaar bij leven en gezondheid voor gebruiken. Door nog meer een luisterhouding aan te ne

"Als je een schip wil bouwen, roep dan geen mannen bij elkaar om hout te verzamelen, het werk te verdelen en orders te geven. In plaats daarvan, leer ze verlangen naar de enorme eindeloze zee." Antoine de Saint-Exupéry

“Religie is de zucht van het onderdrukte schepsel, het hart van een harteloze wereld, en de ziel van zielloze omstandigheden. Het is de opium van het volk”, zijn de legendarische woorden van Karl Marx. Aangezien in deze tijd religie uit het publieke domein wordt verbannen, wordt iets anders gezocht om de ontstane leemtes op te vullen.  Voetbal is al jaren bezig aan een religieuze opmars. Er wordt gesproken over voetballers als godenzonen, een goede trainer als de verlosser, een elftal als de goddelijke kanaries. Zij die niet meedeinen op de oranje golven van de massa worden bestempeld als afvalligen. De media bepalen wat gebeurt. Ook al hebben de spelers geen zin in een huldiging, de media zorgt ervoor dat er een plaatsvindt. En als ze (of we?) tweede worden, spreken we gewoon over het winnen van zilver. Ik heb echter nog nooit een zilveren wereldbeker gezien. In een sport waarin alleen winst telt, praat je niet over zilver.  En dan het fenomeen ‘trauma’. Laten we ons door de medi

Wat kan een mens het voor zijn gevoel druk hebben. Van de kerstvakantie tot de meivakantie heb ik geleefd in standje 'overleven'. Een drukke interimklus, veel losse projecten, deelname aan een kenniskring en privé een verbouwing en verhuizing. Dit laatste heeft een enorm beslag op mijn tijd en mijn energie gelegd. Nu ligt de periode tot de zomervakantie voor ons en leek de agenda leeg te zijn. Maar ook dat is slechts schijn. Wat wel gebleken is in de achterliggende weken is dat in de drukste weken de pareltjes extra helder glinsteren! En de pareltjes die er waren, vond ik in mijn huwelijk en gezin. Wij hebben een nieuw stekje gevonden. Iets centraler als uitvalsbasis voor mijn werk. Maar het aller mooiste is dat we elkaar hebben meegenomen. Vanaf nu wil ik mijn weblog weer nieuw leven inblazen. Bij dezen!

Gistermiddag had ik weer een bijzondere ontmoeting die de pareltjes vormen aan het levenssnoer. Samen met Anne-Marie heb ik ruim anderhalf uur uit de wind in het zonnetje in de prachtige Zeeuwse duinen gezeten. Het was goed na enkele weken waarin het werk de overhand leek te hebben. Toen we naar de auto liepen sprak een krasse grijsaard mij aan op de levenskracht die ik uitstraalde toen ik de hoge trap naar de top van het duin beklom. Het gesprek kwam al snel op mijn aanwezigheid hier op dit tijdstip van de dag. "Waarom bent u niet aan het werk?" en "Welk werk doet u dan?" Toen hij hoorde dat ik adviseurswerk in het onderwijs doe, vroeg hij of ik toch vooral wilde adviseren dat de jeugd weer leerde rekenen! Toen we zij aan zij de trap met ongeveer evenveel treden als de leeftijd van deze man afdaalden kwam het gesprek op de Driestar in Gouda. De man vertelde dat hij in de Heksenstad woonde, waarop ik antwoordde dat dit Oudewater moest zijn. Door mijn enthousiaste ge

Een aantal voorvallen in het recente verleden tonen het gelijk aan van de titel. Twee ervan wil ik met u delen. Ik zat in gesprek met twee directeuren over de invulling en concretisering van het begrip integraal schoolleiderschap. Geduldig zat ik het model van Fullan toe te lichten waarin alle radertjes met elkaar in verbinding staan en als de ene begint te draaien dat de rest allemaal mee gaat bewegen. Zo kwamen we bij de Cito-Eindtoets die in de vorige maand weer is afgenomen. Nu maak ik even een uitstapje om straks weer bij de kern van mijn verhaal terug te komen. Deze week hoorde ik een reportage naar aanleiding van het bekend worden van de Cito-uitslag. Een verslaggever van Omroep Zeeland liep met een temerig stemmetje een klas binnen: ‘Wie is hier het slimste jongetje van de klas?’ Het bleek R. uit M. te zijn die het gewaagd had alle antwoorden goed te geven. Felicitatie waard, maar daar gaat het nu niet om. Ik probeerde me voor te stellen hoe het domste jongetje van de klas z

Marga Minco beschreef in haar boek 'De Val' drie verschillende invalshoeken van een val. Zo zie ik er ook drie in de gebeurtenissen in Den Haag. 1. Vannacht viel na jaren van veel interne conflicten een psychologisch uitgeput Kabinet. Er was geen grond meer om verder te regeren. Men struikelde wegens gebrek aan leiderschap van conflict naar conflict. Als je altijd struikelend door het leven gaat, val je vroeg of laat. 2. Hierdoor is ons land terechtgekomen in een nog grotere val dan waarin het zich bevond voor de Nacht van Bos. Hopelijk wordt het geen vrije val , want waar eindigt deze?  In de Bijbel is te lezen dat de val van het huis zonder de fundamenten groot was. 3. Lopen we nu in de val van een kabinet waarin PVV of D'66 of SP of Groen Links zitten? Laat staan een combinatie van deze partijen. Als ik op de website van deze partijen kijk, bekruipt me de angst. Waar blijft de vrijheid van onderwijs als het smaldeel van deze partijen het voor het zeggen krijgt? E

Deze week had ik meerdere geweldige ervaringen in mijn werk. De eerste was dat het bestuur van de school waar ik interimwerk verricht mij tot de kerstvakantie in huis wil houden. Zo'n blijk van vertrouwen geeft vleugels. Een andere ervaring werk ik hieronder wat verder uit.  Ik sprak met twee directeuren over het integrale karakter van beleidsvoering in het onderwijs. Samen keken wij naar de uitkomst van de Eindtoets en stelden we een prognose voor de aankomende groep 8. Al pratend lukte het ons om de link te leggen tussen de opbrengsten en de visie van de school. Toen we dit verder concretiseerden werd het verband tussen het nieuwe schoolplan en opbrengstgericht werken helemaal duidelijk. Rond de hoofden van de directeuren zag ik een PDCA-aura. Die middag reed ik door naar Utrecht om weer deel te nemen aan de Kenniskring Penta Nova. We zijn daar bezig met formulering van de onderzoeksvragen rondom onderzoekend leiderschap van schoolleiders. Het voorbeeld van die morgen heb ik met

Vrijdag hebben we in gezamenlijkheid beslist dat de unit Managementadvies zich gaat ontwikkelen in de richting van een zelfsturend team. In de literatuur kwam ik de volgende definitie tegen bij Amelsvoort en Scholtes: “Een zelfsturend team is een vaste groep van medewerkers die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het totale proces waarin producten of diensten tot stand komen, die aan een interne of externe klant geleverd wordt. Het team plant en bewaakt de procesvoortgang, lost dagelijkse problemen op en verbetert processen en werkmethoden, zonder daarbij voortdurend een beroep te doen op de leiding of ondersteunende diensten ”. Er is door de unitleden een presidium gekozen om dit proces te begeleiden en de contacten met het BMT en CMT te onderhouden. Samen met een collega mag ik dit presidium vormen. Een uitdagende klus waarvan ik in deze blog ook zeker verslag zal doen.

Je ontkomt er in je werk niet aan om targets te stellen en die te halen. Dat houdt in dat je met toewijding werkt aan het realiseren van de gestelde doelen. Stel je eens voor dat je die niet zou halen. Het is goed als een mens zich doelen stelt. Het schept vreugde wanneer je die hebt gehaald. Dat geldt in je werk als manager, maar ook in je privéleven. Waarom is Jakobus dan toch zo hard tegenover mensen die zich targets stellen? Let wel, Jakobus veroordeelt ze niet. Het gaat hem er niet om dat je niet zou mogen werken aan langetermijnplanning. Je ontkomt er niet aan. Sterker nog, het is dwaas als je er niét mee bezig bent. Het is alleen zo dat Jakobus gelovigen ontmoet die nogal pochen over hun winstgevende handel en beleid. Hij hoort hun grote verhalen en hun wilde plannen aan. Hij meent dat het niet goed is als ze zo doen. Dat is zonde. In het Grieks staat er een woord uit de krijgskunst, namelijk 'je doel missen'. Jakobus zegt dat men

Ieder mens heeft in zijn beide handpalmen een hoofdletter M staan. Dit herinnert ons dagelijks aan onze kwetsbaarheid. Met deze wetenschap begonnen wij het nieuwe jaar. In de vriendenkring viel op oudejaarsavond een lege plaats. Een echtgenoot met vier kinderen blijft verdrietig achter. Al onze activiteiten komen dan in een totaal ander licht te staan: alles is betrekkelijk, relatief, ten dele, vergankelijk. In de kerstvakantie kochten mijn dochters een Nintendo. Bij een van de spelletjes kun je 'levens bijkrijgen'. Toch gaan deze ook 'op'. De brug is snel gelegd: "Wij hebben één leven hier op aarde, niet meer maar ook niet minder!"  Hoe staan wij in dit leven? Werken wij door tot het klinkt: 'Game over' of nemen we voldoende bezinningstijd om te na te denken over een leven in het hiernamaals. Of zijn we zo ingespannen met alles bezig dat we daar geen tijd voor hebben? Een tip aan het begin van dit nieuwe jaar: kijk tijdens alle drukke werkzaamheden af